چیزهایی که می‌توانند باعث تداخل در داروهای مصرفی شما شوند

حتماً در مورد تداخلات دارویی شنیده‌اید: اینکه چه داروهایی را به علت تداخلی که با هم دارند نباید با یکدیگر استفاده کرد. اما باید بدانید که فقط داروها نیستند که با همدیگر تداخل دارند؛ بلکه چیزهایی که می‌خوریم و می‌آشامیم هم می‌توانند باعث تداخل در نحوه کارکرد بعضی داروها شوند. با زیمامِد همراه باشید تا بعضی از این تداخلات مواد خوراکی با داروها را بررسی کنیم.

بعضی از مواد در ترکیب با یکدیگر باعث به هم خوردن کارکرد طبیعی هر کدام می‌شوند و به عبارت دیگر، ترکیب آن‌ها مخرب است. این موضوع به قدری مهم است که توصیه می‌شود حتماً وقتی می‌خواهید دارویی را برای بار اول استفاده کنید، با پزشک خود یا داروساز مشورت کرده و تداخلات مهم دارویی و سایر مواد خوراکی با داروی مورد نظر را بپرسید.

گریپ‌فروت

این میوه از تیره مرکبات باعث تغییر رفتار روده در جذب و حرکت مواد دارویی درون بدن شما می‌شود – بیش از ۵۰ دارو با این میوه تداخل دارند! گریپ‌فروت می‌تواند باعث افزایش بیش از حد شدت اثر بعضی از داروها مثل آتورواستاتین (دارویی جهت تنظیم و کاهش چربی خون و کلسترول) یا کاهش قابل توجه اثرگذاری برخی دیگر نظیر فکسوفنادین (ضد حساسیت) گردد.

شیر

این ماده لبنی مقوی می‌تواند باعث تداخل در جذب و کارکرد صحیح برخی آنتی‌بیوتیک‌ها شوند. علت این تداخل املاحی مانند کلسیم و منیزیم و پروتئینی به نام کازئین موجود در شیر است. اگر به هر دلیلی و بنا بر تجویز پزشک در حال مصرف آنتی‌بیوتیک هستید، حتماً در مورد تداخلات آنتی‌بیوتیک مورد نظر با مواد لبنی سؤال کنید.

شیرین‌بیان

شیرین‌بیان، گیاهی که خیلی از افراد برای کمک به هضم غذا و یا به عنوان ادویه از آن استفاده می‌کنند هم می‌تواند با بعضی داروها تداخل داشته باشد. ماده شیمایی گلیسیریزین موجود در این گیاه می‌تواند اثربخشی بعضی از دسته‌های دارویی نظیر سیکلوسپورین‌ها (داروی ضعیف‌کننده سیستم ایمنی که معمولاً بعد از پیوند عضو و برای کاهش احتمال رد عضو پیوندی توسط سیستم ایمنی بدن میزبان تجویز می‌شود) را کاهش دهد.

شکلات

این خوراکی خوشمزه، خصوصاً اگر خالص و دارک باشد، باعث تداخل با داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور نظیر زولپیدم و آلپرازولام می‌شود. از طرف دیگر، شکلات باعث افزایش اثر برخی داروهای محرک مثل ریتالین می‌گردد. بعضی از داروها مثل داروهای دسته بازدارنده MAO (مثل فنلزین) که برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در مصرف هم‌زمان با شکلات باعث افزایش فشار خون خواهد شد.

مکمل آهن

مکمل‌های آهن که مورد مصرف خیلی از افراد به ویژه خانم‌ها بوده و برای کارکرد صحیح بدن ضروری هستند، می‌توانند باعث تداخل در اثر داروی درمان کم‌کاری تیروئید، لووتیروکسین، شده و اثر آن را کم کند. اگر در حال استفاده از مکمل هستید، حتماً با مطالعه محتویات آن از وجود آهن مطمئن شده و اگر دارای آهن است، لووتیروکسین و مکمل آهن را هم‌زمان استفاده نکرده و پس از مشورت با پزشک خود، زمان استفاده از آن‌ها را با یکدیگر فاصله دهید (لووتیروکسین باید ناشتا مصرف شود؛ پس می‌توانید مکمل را بعد از ظهر استفاده کنید).

قهوه

قهوه که خواص بسیار زیادی هم برای بدن دارد، می‌تواند باعث کاهش عملکرد داروهای روانپزشکی نظیر لیتیوم و کلوزاپین گردد. برعکس، قهوه اثر داروهایی مانند آسپیرین، اپی‌نفرین (برای درمان واکنش‌های حساسیتی شدید) و آلبوترول (نام دیگر: سالبوتامول، استفاده بصورت استنشاقی در حمله آسم) را افزایش می‌دهد. قهوه همچنین در جذب آهن توسط بدن اختلال ایجاد کرده و آن را کم می‌کند.

ویتامین K

اگر از دسته افرادی هستید که برای جلوگیری از لخته شدن خون و درمان آن پزشک برایتان وارفارین تجویز کرده است، حتماً به میزان ویتامین K دریافتی خود توجه کنید. این ویتامین در واقع عکس وارفارین عمل کرده و اثر آن را خنثی می‌کند. کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلم پیچ، جعفری و اسفناج مواد غذایی غنی از ویتامین K هستند. اگر از این گیاهان استفاده می‌کنید، سعی کنید روزانه مقدار مشابهی از آن‌ها را میل کنید تا پزشک بتواند راحت‌تر مقدار وارفارینی که برایتان تجویز کرده است را تنظیم کند.

جینسینگ

این ماده خوراکی هم می‌تواند اثر وارفارین را تضعیف کند. همچنین اگر از داروهای رقیق‌کننده خون مثل هپارین و آسپیرین یا مسکن‌هایی نظیر ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده می‌کنید، مصرف همزمان جینسینگ ریسک بروز خونریزی‌های سیستم گوارش را افزایش می‌دهد. مصرف جینسنگ در کنار داروهای مهارکننده MAO، باعث سردرد، اختلالات خواب، بیش‌فعالی و اضطراب می‌گردد.

جمع‌بندی

طبق مطالعات، مشاهده شده که تنها ۵۰ درصد موارد داروها همانطور که پزشک تجویز کرده توسط بیماران مصرف می‌شوند! بیماران معمولاً داروهای کمتر از دوز تجویزی مصرف کرده، آن‌ها را در زمان مشخص و منظم استفاده نکرده و بین دوزها فاصله‌ای بیش از نرمال می‌اندازند. تمامی این موارد بر اثربخشی داروها تأثیر گذاشته و آن را کاهش می‌دهد. حتماً از اینکه برنامه درمانی پزشک خود را متوجه شده و آن را با دقت دنبال می‌کنید اطمینان حاصل نمایید.

توجه کنید که خصوصاً در کشور ما با توجه به فرهنگ و سنت، از ادویه‌ها و گیاهانی که خاصیت دارویی دارند به وفور استفاده می‌شود. ضمن تأیید اثربخشی این مواد خوراکی، تأکید می‌کنیم که این گزاره که «چون طبیعی‌ست، پس مضر نیست» کاملاً غلط بوده و حتی می‌تواند اثرات بسیار مخرب‌تری نسبت به داروهای شیمیایی داشته باشند؛ چرا که بر روی داروهای شیمیایی و ترکیبات آن‌ها و دوز مصرفی و معایب و مزایای آن‌ها تحقیقات بسیاری انجام شده و وقتی پزشک دوز مشخصی از آن را برای شما تجویز می‌کند، همه این موارد را مد نظر قرار داده است. اما داروهای گیاهی هیچگونه مطالعه و تحقیقی پشت آن‌ها نبوده و نیست و در مصرف بی‌رویه و بیش از حد، اثرات شدیداً مخربی بر روی بدن انسان خواهند داشت که روزانه در بیمارستان‌ها شاهد عوارض آن‌ها هستیم.

دکتر روزبه رضوی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

پست بعدی

زیمامِد همکار جذب می‌کند ...

چ ارد ۲۱ , ۱۴۰۱
زیمامِد جهت شروع کار و نیل به اهداف سلامت‌محور خود نیازمند همیاری و همکاری تمامی اعضای کادر درمان است.

RSS وبلاگ زیمامِد

گاه‌شمار

مارس 2025
ش ی د س چ پ ج
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031